آیا عسل طبیعی فاسد نمیشود ؟ این سوال موضوعی است که بسیار زیاد به آن بر میخوریم. در مجلات و تلویزیون یا حتی در قوطی های شانسی و ایمیل یا پیامک های رایج که دست به دست میشوند بیان میشود که عسل تنها خوراکی است که فاسد یا خراب نمیشود. اما آیا حقیقت دارد؟ آیا واقعا عسل تا ابد سالم میماند؟
آیا واقعا عسل طبیعی فاسد نمیشود ؟
در بیشتر مواقع، بله. عسل هیچ گاه فاسد نمی شود. این خاصیت عسل طبیعی است که از پرورش میکروب ها و دیگر عوامل فاسد کننده و آلودگی جلوگیری نماید. تا وقتی که این خواص خنثی نشوند، عمر مفید عسل اُرگانیک و طبیعی نامحدود است.
عسل تنها ماده ی غذایی است که هدف طبیعی از درست کردنش ذخیره سازی آن است. بخاطر اینکه زنبورها باید در زمستان که گیاهان گل نمیدهند نیز غذا بخورند، حرکت تکاملی آن ها این بود که منبع غذایی درست کنند که چندین ماه دوام بیاورد و فاسد نشود.
آن ها به ماده ای فاسد نشدنی و مغذی احتیاج داشتند که همان عسل بود. در حین تولید آن زنبورها کمی زیاده روی کردند و خوراکی درست کردند که برای صدها سال و حتی بیشتر هم فاسد نمیشود. هیچ منبع غذایی دیگری به این روش تولید نشده است.
عسل طبیعی تاریخ انقضا ندارد
علاوه بر داشتن pH پایین، عسل آب و رطوبت کمی دارد و پر از قند است. این به خشک کردن باکتری هایی که سعی در خانه کردن در عسل دارند کمک میکند. هر باکتری ای که به درون عسل راه یابد تمام آب آن به لطف اسموز بیرون کشیده میشود و درنتیجه می میرد.
مقادیر قند زیاد موجود در عسل و کمبود آب در آن، عسل را به محلولی هایپرتونیک (پرفشار/اشباع) تبدیل میکند. در حالی که باکتری ها و موجودات زنده دیگر هم هایپرتونیک هستند. وقتی این دو را باهم قاطی کنیم یکدست میشوند یعنی چون مقدار بسیار زیادی قند و عسل در مقایسه با حجم باکتری داریم آب آن توسط عسل بیرون کشده شده و در تمام محلول پخش میشود (به این فرآیند یکدست سازی و پخش، اسموز میگویند) و اثری از باکتری نمی ماند.
آیا عسل تنها خوراکی است که هیچگاه خراب نمی شود؟
عسل تنها خوراکی ای نیست که عمر مفید نامحدودی دارد، شکری که در کابینت ها یا روی میزتان نگهداری میکنید هم تا زمانی که خشک نگه داشته شود، از فاسد شدن در امان است. شکر آنقدر در کشتن باکتری ها موثر است که در گذشته بعنوان مرهم روی زخم از آن استفاده میشد.
این خاصیت قند موجود در عسل بعلاوه خاصیت های ضد باکتری ویژه خود عسل به پایداری آن کمک میکند و در هنگام ضرورت میتوان از کمی عسل برای پوشاندن زخم ها و خراش های جزئی استفاده کرد.
شهد، شیره و شربت های اشباع شده شکری دیگر نیز اگر درست فرآوری شده باشند میتوانند عمر مفید نامحدودی داشته باشند. بسیاری از روغن های خوراکی، دانه های خردل و نشاسته هم پایداری نامحدود دارند. هرچند خیلی از مواد کنسرو شده هم مدت زمان زیادی دوام می آورند، با این حال طعم و ارزش غذایی شان با گذشت زمان از بین میرود.
نقص ها
با اینکه عسل ماندگاری نامحدودی دارد، هر گونه اشتباهی در فرآوری یا بسته بندی آن میتواند منجر به فساد آن شود.
با اینکه خیلی از عوامل توسط خواص ضد میکروبی عسل از بین میروند، مخمرهای اُسموفیلی میتوانند از هرگونه اشکال و نقص بهره گرفته و رشد کنند. اگر قند درون عسل تخمیر شود، مقادیر کوچکی از الکل و دی اکسید کربن بوجود می آورد. وقتی چنین اتفاقی بیفتد، محیطی تا حد کمی مساعد با رشد این مخمرهای اُسموفیلی (که بسیار نادر هستند) درست میکند.
هیچ یک از این مخمرهای باکتریایی برای بدن فردی که سیستم ایمنی سالمی دارد خطرناک نیستند، با این حال ممکن است در افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف شده عفونت هایی را بوجود آورند. مشکلی که بیشتر از آن بیم میرود این است که این مخمرها میزان زیادی مواد غذایی ذخیره شده را از بین ببرند.
دانستنی های بیشتر
عسل تنها محصول تولید شده توسط حشرات است که انسان از آن میخورد.
در اسپانیا نقاشی دیواری به قدمت ۱۵۰۰۰ ساله وجود دارد که شکل یک انسان درحال برذاشتن عسل از کندویی را نشان میدهد.
در مقبره ی پادشاه توت‌عنخ‌آمون، یکی از پادشاهان مصری خمره های عسل سربسته ی ۲۰۰۰ ساله پیدا شده که احتمالا هنوز هم قابل خوردن است.
شما چه فکر میکنید، آیا عسل طبیعی تاریخ انقضاء دارد ؟
